Konuşma Gecikmesi: Ne Zaman Endişelenmeli?

Dil Gelişimi

Konuşma Gecikmesi: Ne Zaman Endişelenmeli?


Çocuğunuzun konuşması yaşıtlarına göre geride mi? Bu durum birçok ebeveynin endişe duyduğu bir konudur. Bu yazıda, konuşma gecikmesinin ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini ve ne zaman uzman desteği almanız gerektiğini ele alacağız.


Konuşma Gecikmesi Nedir?


Konuşma gecikmesi, çocuğun dil ve konuşma becerilerinin yaşına uygun gelişim düzeyinin gerisinde kalması durumudur. Her çocuk farklı hızda gelişse de, belirli yaş dönemlerinde beklenen dil becerileri vardır.


Normal Dil Gelişimi Kilometre Taşları


12 Ay

  • 1-3 kelime söyler
  • Basit komutları anlar
  • İşaret eder
  • "Agu-ugu" sesleri çıkarır

  • 18 Ay

  • 10-20 kelime söyler
  • Vücut parçalarını gösterir
  • Basit istekleri anlar
  • İki kelimeyi birleştirebilir

  • 2 Yaş

  • 50-100 kelime söyler
  • İki kelimeli cümleler kurar
  • Basit soruları anlar
  • Nesneleri adlandırır

  • 3 Yaş

  • 200-1000 kelime söyler
  • 3-4 kelimeli cümleler kurar
  • Sorular sorar
  • Hikaye dinler

  • 4 Yaş

  • 1000-1500 kelime söyler
  • Karmaşık cümleler kurar
  • Geçmiş zaman kullanır
  • Konuşması anlaşılır

  • 5 Yaş

  • 1500-2500 kelime söyler
  • Tüm sesleri çıkarır
  • Hikaye anlatır
  • Soyut kavramları anlar

  • Konuşma Gecikmesinin Belirtileri


    12 Ayda

  • Hiç ses çıkarmıyor
  • Göz teması kurmuyor
  • İşaret etmiyor
  • Adına tepki vermiyor

  • 18 Ayda

  • 10'dan az kelime
  • Basit komutları anlamıyor
  • İlgi göstermiyor
  • Taklit etmiyor

  • 2 Yaşında

  • 50'den az kelime
  • İki kelimeyi birleştirmiyor
  • Nesneleri adlandıramıyor
  • Sorulara cevap vermiyor

  • 3 Yaşında

  • Cümle kuramıyor
  • Konuşması anlaşılmıyor
  • Sorular soramıyor
  • Hikaye dinlemiyor

  • 4-5 Yaşında

  • Konuşması hala anlaşılmıyor
  • Karmaşık cümleler kuramıyor
  • Bazı sesleri çıkaramıyor
  • İletişim kurmakta zorlanıyor

  • Konuşma Gecikmesinin Nedenleri


    İşitme Problemleri

  • İşitme kaybı
  • Tekrarlayan kulak enfeksiyonları
  • Sıvılı kulak

  • Neden Önemli:

    İşitme, dil öğreniminin temelidir. İşitme problemi olan çocuklar sesleri net duyamaz ve taklit edemezler.


    Gelişimsel Bozukluklar

  • Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB)
  • Entelektüel yetersizlik
  • Genel gelişimsel gecikme

  • Nörolojik Problemler

  • Serebral palsi
  • Kas hastalıkları
  • Beyin hasarı

  • Anatomik Problemler

  • Damak yarığı
  • Dil bağı (ankiloglossi)
  • Ağız-yüz yapısı problemleri

  • Çevresel Faktörler

  • Yetersiz dil uyarımı
  • Çok fazla ekran maruziyeti
  • İki dilli ortam (geçici)
  • Sosyal izolasyon

  • Spesifik Dil Bozukluğu

  • Bilinen bir neden yok
  • Sadece dil etkilenir
  • Diğer gelişim alanları normal

  • Ne Zaman Endişelenmeli?


    Acil Değerlendirme Gereken Durumlar


    Herhangi Bir Yaşta:

  • Daha önce kazanılmış becerilerin kaybı
  • Hiç göz teması yok
  • Sosyal etkileşim yok
  • Tekrarlayan davranışlar

  • 12 Ayda:

  • Hiç ses çıkarmıyor
  • Adına tepki vermiyor
  • İşaret etmiyor

  • 18 Ayda:

  • 10'dan az kelime
  • Taklit etmiyor
  • Komutları anlamıyor

  • 2 Yaşında:

  • 50'den az kelime
  • İki kelime birleştirmiyor
  • Nesneleri adlandıramıyor

  • 3 Yaşında:

  • Cümle kuramıyor
  • Konuşması %50'den az anlaşılıyor
  • Sorular soramıyor

  • 4-5 Yaşında:

  • Konuşması hala anlaşılmıyor
  • Karmaşık cümleler kuramıyor
  • İletişim kurmakta zorlanıyor

  • Değerlendirme Süreci


    1. İşitme Testi

    İlk adım her zaman işitme değerlendirmesidir. İşitme problemi dışlanmalıdır.


    2. Dil ve Konuşma Değerlendirmesi

  • Alıcı dil (anlama)
  • İfade edici dil (konuşma)
  • Artikülasyon
  • Ses kalitesi

  • 3. Gelişimsel Değerlendirme

  • Motor gelişim
  • Bilişsel gelişim
  • Sosyal-duygusal gelişim

  • 4. Tıbbi Değerlendirme

  • Fizik muayene
  • Nörolojik değerlendirme
  • Genetik testler (gerekirse)

  • Tedavi Yaklaşımları


    Dil ve Konuşma Terapisi


    Bireysel Terapi:

  • Haftada 1-3 seans
  • Çocuğa özel program
  • Hedef odaklı

  • Grup Terapisi:

  • Sosyal iletişim
  • Akran etkileşimi
  • Genelleme

  • Ev Programı


    Ebeveyn Eğitimi:

  • Stratejiler öğretme
  • Günlük aktivitelerde uygulama
  • İlerleme takibi

  • Ev Aktiviteleri:

  • Kitap okuma
  • Şarkılar, tekerlemeler
  • Oyun temelli öğrenme

  • Destekleyici Hizmetler


  • Özel eğitim
  • İşitme rehabilitasyonu
  • Mesleki terapi
  • Psikolojik destek

  • Evde Yapılabilecekler


    Dil Gelişimini Destekleme Stratejileri


    1. Bol Bol Konuşun:

  • Günlük aktiviteleri anlatın
  • Yaptıklarınızı açıklayın
  • Çocuğun ilgisini takip edin

  • 2. Kitap Okuyun:

  • Her gün kitap okuyun
  • Resimleri konuşun
  • Sorular sorun

  • 3. Şarkılar ve Tekerlemeler:

  • Basit şarkılar söyleyin
  • Hareketli oyunlar oynayın
  • Ritim ve uyak kullanın

  • 4. Oyun Oynayın:

  • Sembolik oyunlar
  • Rol yapma oyunları
  • Sıra alma oyunları

  • 5. Ekran Süresini Sınırlayın:

  • 2 yaş altı: Yok
  • 2-5 yaş: Günde 1 saat
  • Kaliteli içerik seçin

  • 6. Genişletme Tekniği:

    Çocuk: "Araba"

    Ebeveyn: "Evet, kırmızı araba! Araba gidiyor."


    7. Paralel Konuşma:

    Çocuğun yaptığını anlatın: "Top atıyorsun. Yüksek atıyorsun!"


    8. Seçenekler Sunun:

    "Elma mı istersin, muz mu?" (Evet/hayır yerine)


    Geç Konuşan Çocuklar (Late Talkers)


    Kim Geç Konuşan Sayılır?


  • 18-30 ay arası
  • 50'den az kelime
  • İki kelime birleştirmiyor
  • Diğer gelişim alanları normal

  • Prognoz


    İyi Haber:

    Geç konuşan çocukların %50-70'i 3 yaşına kadar yaşıtlarını yakalar.


    Risk Faktörleri:

  • Aile öyküsü
  • Erkek cinsiyet
  • Çok az kelime (<10)
  • Jestleri kullanmıyor
  • Anlama problemleri

  • "Bekle ve Gör" mi, Müdahale mi?


    Bekle ve Gör Uygun Değil:

  • Erken müdahale her zaman daha iyidir
  • Kayıp zaman telafi edilemez
  • Aileler stratejiler öğrenebilir

  • Önerilen Yaklaşım:

  • Hemen değerlendirme
  • Ev programı başlatma
  • Düzenli takip
  • Gerekirse terapi

  • İki Dilli Çocuklar


    Normal mi?


    Evet! İki dilli çocuklar bazen tek dilli çocuklardan biraz geride görünebilir, ancak bu geçicidir.


    Ne Zaman Endişelenmeli?


  • Her iki dilde de gecikme varsa
  • Anlama problemleri varsa
  • Sosyal iletişim zayıfsa
  • Diğer gelişim alanları etkilenmişse

  • Öneriler


  • Her iki dili de kullanmaya devam edin
  • Tutarlı olun (bir ebeveyn bir dil)
  • Zengin dil ortamı sağlayın
  • Gerekirse değerlendirme yaptırın

  • Sonuç


    Konuşma gecikmesi erken tanı ve müdahale ile başarıyla tedavi edilebilir. Çocuğunuzun konuşması konusunda endişeleriniz varsa, "bekle ve gör" yaklaşımı yerine hemen uzman değerlendirmesi yaptırmanız önemlidir. Erken müdahale, çocuğunuzun dil gelişiminde kritik fark yaratabilir. Bodrum'da profesyonel dil ve konuşma terapisi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.


    Built with v0