İşitsel-Sözel Terapi: İşitme Kaybı Olan Çocuklarda Dil Gelişimi

İşitme Kaybı

İşitsel-Sözel Terapi: İşitme Kaybı Olan Çocuklarda Dil Gelişimi


İşitsel-Sözel Terapi (Auditory-Verbal Therapy), işitme kaybı olan çocukların dinleme ve konuşma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olan özel bir terapi yaklaşımıdır. Bu yazıda, işitsel-sözel terapinin ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve faydalarını detaylı olarak inceleyeceğiz.


İşitsel-Sözel Terapi Nedir?


İşitsel-Sözel Terapi, işitme cihazı veya koklear implant kullanan çocukların işitme duyusunu kullanarak konuşmayı öğrenmelerini destekleyen bir yaklaşımdır. Temel felsefe, çocukların işitme yoluyla dil öğrenebilecekleridir.


Temel Prensipler


1. Erken Tanı ve Müdahale:

İşitme kaybının erken tespit edilmesi ve hemen müdahale başlanması kritiktir.


2. Uygun Amplifikasyon:

İşitme cihazı veya koklear implant optimal şekilde ayarlanmalıdır.


3. Ebeveyn Katılımı:

Aileler terapinin aktif katılımcılarıdır.


4. İşitme Odaklı:

Görsel ipuçları yerine işitsel ipuçları kullanılır.


5. Doğal Ortamlar:

Öğrenme günlük yaşamda gerçekleşir.


İşitme Kaybı ve Dil Gelişimi


İşitme Kaybının Etkileri


Dil Gelişimi:

  • Kelime dağarcığı sınırlı
  • Cümle yapısı basit
  • Soyut kavramlar zor

  • Konuşma:

  • Artikülasyon problemleri
  • Ses kalitesi farklı
  • Prozodi (vurgu, ritim) etkilenir

  • Akademik:

  • Okuma yazma zorlukları
  • Akademik başarı etkilenir

  • Sosyal-Duygusal:

  • İletişim zorlukları
  • Sosyal izolasyon riski
  • Öz güven problemleri

  • İşitme Teknolojileri


    İşitme Cihazları


    Kulak Arkası Cihazlar:

  • Hafif-orta işitme kaybı
  • Güçlü amplifikasyon
  • Çocuklar için uygun

  • Kulak İçi Cihazlar:

  • Daha büyük çocuklar
  • Estetik avantaj

  • Koklear İmplant


    Ne Zaman Gerekir:

  • Ağır-çok ağır işitme kaybı
  • İşitme cihazından fayda yok
  • 12 ay ve üzeri

  • Nasıl Çalışır:

  • İşitme sinirini doğrudan uyarır
  • Cerrahi implantasyon
  • Harici işlemci

  • İşitsel-Sözel Terapi Süreci


    Değerlendirme


    1. İşitme Değerlendirmesi:

  • Odyolojik testler
  • Cihaz kontrolü
  • Dinleme becerileri

  • 2. Dil Değerlendirmesi:

  • Alıcı dil
  • İfade edici dil
  • Kelime dağarcığı

  • 3. Konuşma Değerlendirmesi:

  • Artikülasyon
  • Ses kalitesi
  • Prozodi
  • Akıcılık

  • Terapi Hedefleri


    Dinleme Becerileri:

  • Ses farkındalığı
  • Ses ayırt etme
  • Ses tanıma
  • Ses anlama

  • Dil Becerileri:

  • Kelime dağarcığı
  • Cümle yapısı
  • Dil bilgisi
  • Pragmatik dil

  • Konuşma Becerileri:

  • Artikülasyon
  • Ses kalitesi
  • Prozodi
  • Akıcılık

  • Dinleme Hiyerarşisi


    1. Tespit (Detection)

    Sesin varlığını fark etme:

  • "Duyuyor musun?"
  • Ling 6 Sesi (a, u, i, ş, s, m)

  • 2. Ayırt Etme (Discrimination)

    Seslerin farklı olduğunu anlama:

  • Uzun-kısa kelimeler
  • Farklı sesler

  • 3. Tanıma (Identification)

    Sesi tanımlama:

  • "Ne duydun?"
  • Kapalı set (seçenekler var)

  • 4. Anlama (Comprehension)

    Anlamı kavrama:

  • Açık set (seçenek yok)
  • Konuşmayı anlama

  • Terapi Teknikleri


    Akustik Vurgulama


    Ses Özellikleri:

  • Yükseklik
  • Şiddet
  • Süre
  • Ritim

  • Uygulama:

  • Hedef sesi vurgulama
  • Abartılı prozodi
  • Tekrar ve pekiştirme

  • Bekleme Süresi


    Neden Önemli:

  • İşleme zamanı tanır
  • Dinlemeyi teşvik eder
  • Bağımsızlığı destekler

  • Nasıl Uygulanır:

  • 5-10 saniye bekleyin
  • Çocuğun tepkisini gözleyin
  • Gerekirse ipucu verin

  • Sabotaj


    Amaç:

  • İletişimi teşvik etme
  • Problem çözme
  • Dil kullanımı

  • Örnekler:

  • Yanlış nesne verme
  • Eksik malzeme
  • Beklenmedik durumlar

  • Paralel Konuşma


    Ne Demek:

  • Çocuğun yaptığını anlatma
  • Dil modeli sunma
  • Kelime dağarcığı genişletme

  • Örnek:

    Çocuk araba oynarken: "Araba gidiyor. Hızlı gidiyor. Kırmızı araba!"


    Ebeveyn Eğitimi


    Ebeveynlerin Rolü


    Birincil Dil Modeli:

  • En çok ebeveynle zaman geçirir
  • Doğal öğrenme ortamı
  • Duygusal bağ

  • Terapi Uygulayıcısı:

  • Günlük aktivitelerde terapi
  • Sürekli pekiştirme
  • İlerleme takibi

  • Ev Stratejileri


    1. Konuşma Ortamı:

  • Gürültüyü azaltın
  • Yüz yüze konuşun
  • Cihazları kontrol edin

  • 2. Dil Zenginleştirme:

  • Bol bol konuşun
  • Kitap okuyun
  • Şarkılar söyleyin

  • 3. Dinleme Fırsatları:

  • Günlük sesleri gösterin
  • "Dinle!" deyin
  • Sesleri tanımlayın

  • 4. Sabırlı Olun:

  • Zaman tanıyın
  • Baskı yapmayın
  • Başarıları kutlayın

  • Yaş Dönemlerine Göre Beklentiler


    0-2 Yaş


    Dinleme:

  • Seslere tepki
  • Ses kaynağını bulma
  • Basit komutları anlama

  • Dil:

  • İlk kelimeler
  • 50+ kelime (2 yaş)
  • İki kelimeli cümleler

  • 2-3 Yaş


    Dinleme:

  • Karmaşık komutlar
  • Hikaye dinleme
  • Telefonda konuşma

  • Dil:

  • 200-1000 kelime
  • 3-4 kelimeli cümleler
  • Sorular sorma

  • 3-5 Yaş


    Dinleme:

  • Gürültülü ortamda anlama
  • Uzun hikayeler
  • Detaylı talimatlar

  • Dil:

  • 1000-2500 kelime
  • Karmaşık cümleler
  • Hikaye anlatma

  • 5+ Yaş


    Dinleme:

  • Sınıf ortamında dinleme
  • Telefon/video konuşma
  • Müzik, şarkı

  • Dil:

  • Yaşıtlarıyla aynı seviye
  • Akademik dil
  • Soyut kavramlar

  • Başarı Faktörleri


    Olumlu Faktörler


  • Erken tanı (6 ay öncesi)
  • Erken cihaz (12 ay öncesi)
  • Optimal amplifikasyon
  • Düzenli terapi
  • Aktif aile katılımı
  • Zengin dil ortamı

  • Zorluklar


  • Geç tanı
  • Ek engeller
  • Tutarsız cihaz kullanımı
  • Sınırlı aile desteği
  • Sosyoekonomik faktörler

  • Teknoloji ve Destek


    Yardımcı Teknolojiler


    FM Sistemi:

  • Gürültüyü azaltır
  • Mesafe problemini çözer
  • Okul için önemli

  • Akıllı Telefon Uygulamaları:

  • Dinleme oyunları
  • Dil aktiviteleri
  • İlerleme takibi

  • Destek Kaynakları


  • Odyolog
  • Dil ve konuşma terapisti
  • Özel eğitim uzmanı
  • Aile danışmanı
  • Destek grupları

  • Sonuç


    İşitsel-Sözel Terapi, işitme kaybı olan çocukların dinleme ve konuşma becerilerini geliştirmelerinde etkili bir yaklaşımdır. Erken tanı, uygun amplifikasyon ve aktif aile katılımı ile çocuklar yaşıtlarıyla aynı dil seviyesine ulaşabilirler. Bodrum'da işitsel-sözel terapi desteği için bizimle iletişime geçebilirsiniz.


    Built with v0