Bodrum Dil Terapisti

Artikülasyon Bozuklukları: Erken Tanı ve Müdahale

•Konuşma Bozuklukları

Artikülasyon Bozuklukları: Erken Tanı ve Müdahale


Artikülasyon bozuklukları, çocuklarda en sık görülen konuşma problemlerinden biridir. Bu yazıda, artikülasyon bozukluklarının ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yöntemlerini detaylı olarak ele alacağız.


Artikülasyon Bozukluğu Nedir?


Artikülasyon, konuşma seslerinin doğru bir şekilde üretilmesi sürecidir. Artikülasyon bozukluğu, bir veya daha fazla sesin yanlış, eksik veya bozuk bir şekilde çıkarılması durumudur.


Yaygın Artikülasyon Hataları


1. Yerine Koyma (Substitution)

Bir sesin başka bir sesle değiştirilmesi:

  • "Kedi" yerine "Tedi"
  • "Şapka" yerine "Sapka"
  • "Araba" yerine "Alaba"

    • 2. Çıkarma (Omission)

    Bir sesin tamamen atlanması:

  • "Kalem" yerine "Kaem"
  • "Kitap" yerine "Kita"

    • 3. Bozma (Distortion)

    Sesin yaklaşık olarak çıkarılması ancak tam doğru olmaması:

  • "S" sesinin ıslıklı çıkması
  • "R" sesinin gırtlaktan çıkması

    • 4. Ekleme (Addition)

    Gereksiz ses eklenmesi:

  • "Masa" yerine "Masala"

    • Artikülasyon Gelişimi


    Sesler belirli yaş aralıklarında kazanılır:


  • **2-3 Yaş:** P, B, M, N, T, D, K, G, H
  • **3-4 Yaş:** F, V, Y, NG
  • **4-5 Yaş:** S, Z, Ş, J, L
  • **5-6 Yaş:** R, Ç

    • 6 yaşından sonra tüm seslerin doğru çıkarılması beklenir.


    Artikülasyon Bozukluklarının Nedenleri


    Yapısal Nedenler

  • Damak yarığı
  • Dil bağı (ankiloglossi)
  • Diş ve çene yapısı problemleri

    • Fonksiyonel Nedenler

  • İşitme kaybı
  • Nörolojik problemler
  • Gelişimsel gecikmeler
  • Yanlış öğrenme

    • Çevresel Faktörler

  • Yetersiz dil modeli
  • Emzik/parmak emme alışkanlığı
  • Ağız solunumu

    • Erken Tanı Belirtileri


    Aşağıdaki durumlarda uzman değerlendirmesi önerilir:


  • 3 yaşında konuşmanın %50'sinden azı anlaşılıyorsa
  • 4 yaşında konuşmanın %75'inden azı anlaşılıyorsa
  • 5 yaşında hala bazı sesler çıkarılamıyorsa
  • Çocuk konuşma zorluğunun farkındaysa ve rahatsızsa
  • Akranları tarafından anlaşılmıyorsa

    • Artikülasyon Terapisi


    Değerlendirme Süreci

    1. Detaylı konuşma değerlendirmesi

    2. Ağız-yüz yapısı incelemesi

    3. İşitme taraması

    4. Ses envanteri çıkarma


    Terapi Yaklaşımları


    Geleneksel Artikülasyon Terapisi:

  • Ses izolasyonu
  • Hece düzeyinde çalışma
  • Kelime düzeyinde çalışma
  • Cümle düzeyinde çalışma
  • Konuşmaya genelleme

    • Fonolojik Yaklaşım:

  • Ses örüntülerini hedefleme
  • Minimal çiftler kullanma
  • Fonolojik farkındalık çalışmaları

    • Motor Temelli Yaklaşımlar:

  • Ağız motor egzersizleri
  • Yerleştirme ipuçları
  • Taktil-kinestetik ipuçları

    • Evde Yapılabilecekler


    Ebeveynler İçin İpuçları


    1. **Model Olun:** Doğru telaffuzu gösterin, düzeltmeyin

    2. **Sabırlı Olun:** Çocuğunuzu acele ettirmeyin

    3. **Oyunlaştırın:** Ses çalışmalarını eğlenceli hale getirin

    4. **Pekiştirin:** Doğru çıkarılan sesleri övün

    5. **Pratik Yaptırın:** Günlük rutinlerde hedef sesleri kullanın


    Ev Aktiviteleri


  • Ayna karşısında ağız hareketleri çalışması
  • Ses içeren kelimelerle oyunlar
  • Tekerlemeler ve şarkılar
  • Resimli kartlarla ses çalışması

    • Tedavi Süreci ve Beklentiler


    Artikülasyon terapisinin süresi birçok faktöre bağlıdır:


  • Problemin şiddeti
  • Etkilenen ses sayısı
  • Çocuğun yaşı ve motivasyonu
  • Ev desteği
  • Düzenli terapi katılımı

    • Ortalama olarak, bir sesin düzeltilmesi 3-6 ay sürebilir. Ancak her çocuk farklıdır ve bazı sesler daha uzun süre gerektirebilir.


    Sonuç


    Artikülasyon bozuklukları erken tanı ve müdahale ile başarıyla tedavi edilebilir. Çocuğunuzun konuşmasında anlaşılma problemi yaşıyorsanız, bir dil ve konuşma terapistine başvurmanız önemlidir. Bodrum'da profesyonel artikülasyon terapisi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.


    Built with v0